door Richard Wolfe, DVS

English version below! Follow this link.

Ik word door Hans Neuburger en zijn vrouw Sonja ontvangen in hun aangename  woning in Huizen. Bij een kopje koffie en gebak begint Hans over zijn leven en loopbaan te praten.

Ik ben geboren in 1934. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn mijn 5 jaar jongere zusje en ik ondergebracht in een Doopsgezind Kindertehuis in Baarn. Daar waren ook kinderen wiens ouders nog in Nederlands-Indië gebleven waren.

Ik had daar al vioolles en reisde elke zaterdag met de trein naar Amsterdam voor lessen bij Ferdinand Helmann,  concertmeester van het Concertgebouworkest. Mijn ouders bleven in Amsterdam, blijkbaar kon je in zo’n grote stad toch nog anoniem blijven. Vele jaren later hoorde ik het verhaal van een achterneef van mijn vader: Elie Neuburger, kunstschilder, die op zijn atelier 3 hoog op de Snoekjesgracht  bleef wonen. De gehele buurt wist ervan en hield zijn mond!

Mijn moeder, die een aardige stem had, heeft toen mijn vader niet kon werken, als amusement musicus, Franse chansons en Duitse liedjes ingestudeerd en gewerkt in de Bar Madrid op het Rokin. De eigenaar van de bar, Heinz Ruf, kwam al na 1933 naar Nederland. Hij had blijkbaar contacten met het verzet, en heeft onze familie veel geholpen.

Een voorval: Tijdens de oorlog kwam er regelmatig een kaalhoofdige man in de bar, dronk een cognac en verdween weer snel. Er  werd aan Heinz gevraagd: wie is dat? Waarop Heinz altijd antwoordde: Dat moet je maar niet vragen! Na de oorlog is de bar weer geopend, en de vaste klanten komen terug, waaronder de duistere man; waarop Heinz zegt: Mag ik jullie voorstellen: Max Beckmann! (schilder die met zijn vrouw na toespraak over ‘Entartede Kunst’ gevlucht was, en zijn atelier op de Amstel had. In 1947 is hij naar de V.S. gegaan, waar hij in 1970 is overleden)

Ik heb Vooropleiding en later toelatingsexamen  voor het Amsterdams Conservatorium, toen nog aan de Bachstraat. Bij het toelatingsexamen zei de directeur- Willem Andriessen, pianist en broer van Hendrik- dat ik een studiebeurs kon krijgen als ik altviool ging studeren. Vanaf 1951 kwam ik bij Klaas Boon, solo-altist van het  Concertgebouworkest. Studierichting: Orkest-Diploma.

Tijdens mijn studie schnabbelde ik regelmatig in diverse amateurorkesten. Ook nog in het Kunstmaand Orkest, de voorloper van het Nederlands Philharmonisch Orkest. De dirigent was Karel Mengelberg, neef van Willem, componist en muziekcriticus van het dagblad Het Vrije Volk en vader van Mischa.

Na mijn studie kreeg mijn vader een baan in Canada. Hij zag geen toekomst meer in Nederland als amusementsmusicus (trompet en accordeon). Onze familie verhuisde eind 1953 naar Winnipeg. Ik heb daar gespeeld in het Winnipeg Symphony Orchestra, CBC Winnipeg Radio Orchestra en nog 3 jaar hoorn in een legerorkest.

Na een aantal jaren werd het me te provinciaal, de afstanden in Canada en de V.S. te groot. Gelukkig heb ik wel veel van dat grote land gezien; de uitgestrekte wouden en meren, en de binnen de poolcirkel gelegen Port Arthur. Ook reisde ik van Winnipeg naar een tante in Miami met de Greyhound bus, door beide landen. In 1955 was er nog de segregatie tussen Noord en Zuid van de V.S., en ik was geschokt toen na de Mason-Dixon linie de zwarte mensen plotseling achter in de bus zaten!

Na zes jaar Winnipeg besloot ik terug te gaan naar Nederland, en kreeg ik een baan in de altvioolgroep van Het Brabants Orkest. Ik leerde Ervín Schiffer kennen (bekende altviool pedagoog, in 2014 overleden), die mij aanraadde om te solliciteren in Duitse orkesten.

Uiteindelijk, na een paar mislukte sollicitaties, kreeg ik de post van solo-altist in het Nieder-Sächisches Symfonie Orchester in Hannover. Dit orkest speelde abonnement concerten in Hannover en in kleine theaters in de provincie, zomerconcerten in de Balzaal van het voormalige Slot en tuinen Herrenhausen (met een openluchttheater waar G.F. Händel nog gewerkt heeft). Vaak heb ik Telemann’s altvioolconcert gespeeld, dat was in de kleine theaters makkelijk te programmeren ook zonder klavecimbel.

In 1963 deed ik een auditie in München voor een solo-altviool plaats bij het Symphonie Orchester des Bayerische Rundfunk, en kon toen de 3^e plaats krijgen. Een week eerder deed ik ook een proefspel in Hilversum, en kreeg een aanbod om 1^e Solo-altist bij het RFO te worden. Mijn toenmalige vrouw en ik vonden het niet zo’n goed idee onze twee kinderen op te laten groeien in Duitsland, en besloten weer naar Nederland te gaan.

Voordat ik in Hilversum begon, ben ik in Hannover van het podium gevallen  bij een voor-repetitie. Ik had toen gelukkig alleen en breuk in mijn schouderblad en een lichte kneuzing in mijn rechter schouderkom. De Mozart Symfonie Concertante heb ik toen niet meer kunnen uitvoeren. De breuk genas wel snel, waardoor ik op 15 augustus bij het RFO kon beginnen.

Later heb ik de Concertante twee keer met de concertmeester van het RFO, Dick de Reus, kunnen uitvoeren. Eén keer o.l.v. Jean Fournet, en later nogmaals met Willem van Otterloo.

De eerste maanden in het RFO waren ook een soort proefspel, met de grote orkest-soli: H. Berlioz – “Damnation de Faust”, A. Ginastera – “Variaciones per Orchestra“ op.23, Benjamin Britten – “Passacaglia” uit Peter Grimes, en met Jean Fournet: Berlioz – “Harold en Italie”.

Ik heb van Jean Fournet heel veel geleerd over het Franse repertoire, zoals de verschillen tussen bv. “retenu”, “un peu retenu” en “ritard” en de vanzelfsprekendheid waarmee hij de werken in dit repertoire vorm gaf. Ik heb mij later tijdens concerten verschillende malen zitten ergeren over de  slechte uitvoeringen van bv. Fauré – Pelisande en Ravel – La Valse.

Fournet’s slagtechniek was zeer duidelijk en efficiënt, waardoor de “Sacre” (die het RFO al eerder met Fournet had uitgevoerd) niet moeilijk was!

Het werken bij het RFO heb ik altijd boeiend gevonden, met een breed repertoire, van hedendaags tot en met opera en koorwerken. De Zaterdagmiddag Concerten met grote dirigenten; Kondrashin, Giulini, Mazur, Haitink, Hans Vonk en David Zinman – van David kreeg ik de nieuwste Jiddische moppen, die hij weer van Itzhak Perlman kreeg.

Er waren grote solisten zoals: Martha Argerich, Murray Perahia. Earl Wild, J. Bolet en A. Rubinstein. Nog een anekdote: tijdens een voorrepetitie staat Rubinstein in de dirigentenkamer van het Concertgebouw en wij vragen hem: Waarom bent U hier zo vroeg? U heeft vanavond zelf een concert in de Grote Zaal! Antwoord: ik heb Martha (Argerich) al zo lang niet gehoord, dus kom ik even luisteren!

In 1964 werd ik gevraagd als lid van Het Nederlands Hobo Kwartet (Hobo, Viool, Altviool en Cello). Met hen heb ik een aantal radio-opnamen gemaakt en diverse concerten gegeven. Voor een radio-opname kreeg je toen 85 gulden, voor een recital 100 en voor een soloconcert 150!

In 1969 werd ik benaderd door de cellist van het Gaudeamus Kwartet, hun altviolist ging met pensioen. In die jaren hadden zij nog klassieke werken op het repertoire plus moderne werken. 2^e en 4^e Bartok, 3^e Pijper, Ton de Leeuw, Peter Schat, Lutoslavsky, Luciano Berio, Alban Berg, Anton Webern. Dit betekende dat ik vooral in het eerste jaar flink moest studeren naast de orkestpartijen van het RFO. Het Gaudeamus Kwartet heeft concerten gegeven in heel Europa en ook tweemaal in de Salzburger Festspiele.

Verder heb ik 10 jaar lang les gegeven aan het Conservatorium Arnhem: kamermuziek, bijvak altviool en methodiek. Ook heb ik plaats genomen in examencommissies van verschillende conservatoria en in jury’s van jeugdconcoursen en in het Charles Hennen Kamermuziek Concours.

Tot zover het relaas van Hans Neuburger. Ik krijg van Hans 16 prachtige CD’s mee met eigen opnames van solowerken, sonates, en orkestwerken, die hij mij beschikbaar heeft gesteld. De lijst van werken, die ik hieronder met jullie deel, is fascinerend: bekende en minder bekende muziek, maar ook stukken die helemaal uit het altvioolrepertoire zijn verdwenen. Zeer aanbevolen als uitgangspunt voor de ondernemende altviolist!

Concerti en concertante werken
W.A. Mozart: Sinfonia Concertante K.364 met Dick de Reus, RFO dir. Jean Fournet
en (idem) met dir. W. van Otterloo
Anton Wranitzky: Concert voor 2 altviolen in C met Gerard Vermeulen RFO dir Henk Spruit
Oscar van Hemel: Altvioolconcert, Omroep Orkest dir Henk Spruit
Johann Stamitz: Concerto in C, Kamerorkest P. Hellendaal  dir. Henk Spruit
J.Chr. Bach: Concerto per il Pianoforte e Viola obl. in Es, met Rudolf Jansen, RKO dir Paul Hupperts
J.S. Bach: 6e Brandenburgs Concert met Herman Wiegmans, altv; LP, Soester Cantorij dir. Maarten Kooy
H. Berlioz: Harold en Italie, RFO  dir. Jean Fournet
Joseph Schubert: Viola Concert in C, RKO dir. P. Hupperts
G.F. Telemann: Viola Concert, LP, Utrechtse Cantorij dir. Maarten Kooi
Bernard van Beurden: Concertante Muziek voor Altviool, Blazers en Slagwerk (1975);
3 maal uitgevoerd: Stedelijk Museum, Amsterdam + Radio Opn.
Symfonie Orkest Groningen en Utrecht Symfonie Orkest
Ödöen Partos: Yiskor (In Memoriam), R.K.O dir. Leo Driehuis
Karel Husa: Poem for Viola & Chamber Orchestra, R.K.O dir. Rudolf Krol

Solo werken voor Altviool
G. Kurtag: Signes
Will Eisma: Non-Lecture III 1967
Walter Hekster: Occurence

Sonate’s en korte stukken
Servaes de Koninck: Sonate in D, mmv. Marijke Smit Sibinga (klavecimbel)
G.F. Telemann: Sonate in Bes                   „
William Flacton; Sonate in C                       „“
W.F. Bach: Sonate in c, mmv. Marijke Smit Sibinga (klavecimbel)
J. Brahms Sonate in F, mmv. Rudolf Janssen
Stamitz: Sonate in Bes
Hendrik Andiessen: Sonate 1967
Leon Orthel: Sonate op.52
William Keith Rogers: Sonate 1954
Ernst Krenek: Sonate 1953
P. Scharwenka Sonate op.106 in g, mmv. Edith Tangink
Max Vredenburg: Lamento, mmv. Rudolf Janssen
Easley Blackwood: Sonate 1953, mmv. Jan van Vlijmen
Walter Piston: Interludio 1942, mmv. Jan van Vlijmen
Bernard Krol: Lassus Variaties, mmv. Marijke Smit Sibinga (klavecimbel)

Meerdere CD’s met opnamen van Gaudeamus Kwartet en Suonate a Tre

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

English Version:

I am received by Hans Neuburger and his wife Sonja in their pleasant home in Huizen. With a cup of coffee and a pastry, Hans starts to talk about his life and career.

I was born in 1934. During World War 2, my five year younger sister and I were housed in a baptist children’s home in Baarn. Some of the other children had parents who chose to stay behind in the Dutch Indies.

I had violin lessons there already, and travelled by train each Saturday to Amsterdam to have lessons with Ferdinand Helmann, concert master at the Concertgebouw Orchestra. My parents stayed in Amsterdam, apparently one could keep quite anonymous in such a big city. Many years later I heard the the story from a distant cousin of my father: Elie Neuburger, painter, who lived in his 3rd floor atelier on the Snoekjesgracht. The whole neighbourhood knew about it, but kept their mouths shut!

When (during the war) my father could not work as an entertainment musician, my mother, who had a good voice, taught herself some French chansons and German songs, and went to work at the Bar Madrid at the Rokin. The owner of the bar, Heinz Ruf, came to The Netherlands already after 1933. He appeared to have contacts in the resistance, and helped our family a lot.

An incident: During the war, a bald man regularly entered the bar, drank a cognac and then disappeared again quickly. People asked Heinz, “who is that?”, but Heinz always replied: It is better not to ask! After the war the bar re-opened, and the regular customers returned, among them the mysterious bald man. Heinz announced: May I introduce to you: Max Beckmann! (a painter who fled to Amsterdam after speeches against “Entartede Kunst“; he had an atelier at the Amstel. In 1947 he moved to the U.S., where he died in 1970).

I completed my pre-admission coursework and passed my entrance exam for the Conservatory of Amsterdam, back then housed at the Bachstraat. The director of the conservatory, Willem Andriessen (brother of composer Hendrik) said that I could receive a scholarship if I decided to study the viola. From 1951 I studied with Klaas Boon, solo violist of the Concertgebouw Orchestra, in the study track for an Orchestra Diploma.

During my studies, I earned some money by substituting in various amateur orchestras. I also played in the Kunstmaand Orkest, the predecessor of today’s Netherlands Philharmonic Orchestra. Their conductor was Karel Mengelberg, a cousin of Willem, composer and music critic in the journal Het Vrije Volk, and vader of Mischa.

After my studies, my father was offered a job in Canada. He didn’t see any future as amusement artist (trumpet and accordeon) in The Netherlands, so our family moved to Winnipeg at the end of 1953. I played in the Winnipeg Symphony Orchestra, CBC Winnipeg Radio Orchestra, and also the French horn for 3 years in an army orchestra.

After some years it became too provincial for me, and the distances in Canada and the U.S. too large. Fortunately I was able to see a large part of that big country – the expanses of forests and lakes, and even Port Arthur, inside the Polar circle. I also made a journey from Winnipeg to an aunt in Miami with a Greyhound bus, travelling through both countries. In 1955 there were still racial segregation laws in the Southern states of the U.S., and when we passed the famous Mason-Dixon line, I was shocked to see the black passengers moving to the back of the bus.

After six years in Winnipeg, I decided to return to The Netherlands. I found a job in the viola section of the Brabants Orkest. I made acquaintance with Ervín Schiffer (renown viola pedagogue, deceased in 2014) who encouraged me to seek work in a German orchestra.

Finally, after a couple of failed auditions, I won the solo viola job at the Nieder-Sächisches Symfonie Orchester in Hannover. This orchestra played subscription concerts in Hannover and in small theatres in the province, summer concerts in the ballroom of the former Herrenhausen castle (with an open-air stage where G.F. Händel worked in his time). I frequently had a chance to play the Telemann viola concerto, this was easy to program in the small theatres, even without a harpsichord.

In 1963 I auditioned for a solo viola job at the Symphonie Orchester des Bayerische Rundfunk in Munich, and got the 3rd spot. One week earlier, I also auditioned in Hilversum, and was offered the 1st Solo viola job at the Rado Philharmonic (RFO). My erstwhile wife and I agreed that it was less fortunate to let our two children grow up in Germany, so we decided to return to The Netherlands.

Before I started in Hilversum, however, I managed to fall off the stage in Hannover, during a rehearsal. I fortunately had just a fracture in my shoulder blade and a bruised shoulder socket, but the planned Mozart Sinfonia Concertante was out of the question. The fracture healed quickly, so I could start at the RFO on August 15th.

Later I was able to play the Concertante two times with the RFO Concertmaster (Dick de Reus) – once under the baton of Jean Fournet, and later again with Willem van Otterloo.

The first months at the RFO were a kind of extended audition period. I got a go at all the great orchestral solos: H. Berlioz “Damnation de Faust”, A. Ginastera “Variaciones per Orchestra“ op.23, Benjamin Britten “Passacaglia” from Peter Grimes, and with conductor Jean Fournet, also Berlioz “Harold in Italy”.

From Jean Fournet I learned a lot about the French repertoire, such as the differences between e.g. “retenu”, “un peu retenu” and “ritard”, and the his natural way of shaping the works of this repertoire. I have later been annoyed at bad performances of e.g. Fauré’s Pelisande and Ravel’s La Valse. Fournet’s baton technique was very clear and efficient, making even the Sacre (which we played several times with him) easy!

I always found my work at the RFO enjoyable, with a wide repertoire from contemporary to opera and choral works. The Saturday afternoon concerts with great conductors such as Kondrashin, Giulini, Mazur, Haitink, Hans Vonk and David Zinman. From David I got the latest yiddish jokes, which he in turn had learned from Itzhak Perlman.

There were great soloists such as Martha Argerich, Murray Perahia. Earl Wild, J. Bolet and A. Rubinstein. An anecdote: During an early rehearsal at the Concertgebouw, we we found Rubinstein in one of the conductor’s rooms, and we asked, Why are you here so early? You have a concert yourself this evening! He answered, I haven’t heard Martha (Argerich) for such a long time, so I came to listen!

In 1964 I was invited to join the Dutch Oboe Quartet (oboe plus string trio). I made a number of radio recordings with them and played various concerts. The standard fee for a radio recording back then was 85 Guilders, a recital paid 100 and a solo concert was worth 150 Guilders!

In 1969 I was approached by the cellist of the Gaudeamus Quartet, their violist was going on retirement. In those years they still programmed classical repertoire as well as modern music: Bartok  2^nd and 4^th, Pijper 3^rd, Ton de Leeuw, Peter Schat, Lutoslavsky, Luciano Berio, Alban Berg, Anton Webern. This meant that I had to practice a lot, especially in the first year with the quartet, next to all the RFO orchestral works. The Gaudeamus Quartet performed throughout Europe, and twice at the Salzburger Festspiele.

Furthermore, I taught at the Arnhem Conservatory for 10 years: Chamber music, minor viola and methodology. I also served in many examination committees at different conservatories, and I was a jury member at youth competitions and the Charles Hennen Chamber music competition.

Here ends the account of Hans Neuburger. Hans gave me 16 beautiful CD’s with his own recordings of solo works, sonatas and orchestral works. I share with you below the fascinating list of works: well known and lesser known music, but also some pieces that have altogether disappeared from the viola repertoire. Highly recommended as a starting point for the venturous violist!

Concertos and Concertante works:
W.A. Mozart: Sinfonia Concertante K.364 with Dick de Reus, RFO
with cond. Jean Fournet, and idem with cond. W. van Otterloo
Anton Wranitzky: Concerto for 2 violas in C, with Gerard Vermeulen,
RFO, cond. Henk Spruit
Oscar van Hemel: Altvioolconcert, Omroep Orkest dir Henk Spruit
Johann Stamitz: Concerto in C, Kamerorkest P. Hellendaal  dir. Henk Spruit
J.Chr. Bach: Concerto per il Pianoforte e Viola obl. in Es, met Rudolf Jansen, RKO dir Paul Hupperts
J.S. Bach: 6e Brandenburgs Concert met Herman Wiegmans, altv; LP, Soester Cantorij dir. Maarten Kooy
H. Berlioz: Harold en Italie, RFO  dir. Jean Fournet
Joseph Schubert: Viola Concert in C, RKO dir. P. Hupperts
G.F. Telemann: Viola Concert, LP, Utrechtse Cantorij dir. Maarten Kooi
Bernard van Beurden: Concertante Muziek voor Altviool, Blazers en Slagwerk (1975);
3 maal uitgevoerd: Stedelijk Museum, Amsterdam + Radio Opn.
Symfonie Orkest Groningen en Utrecht Symfonie Orkest
Ödöen Partos: Yiskor (In Memoriam), R.K.O dir. Leo Driehuis
Karel Husa: Poem for Viola & Chamber Orchestra, R.K.O dir. Rudolf Krol

Solo works for Viola:
G. Kurtag: Signes
Will Eisma: Non-Lecture III 1967
Walter Hekster: Occurence

Sonatas and Short Pieces:
Servaes de Koninck: Sonata in D, with Marijke Smit Sibinga (harpsichord)
G.F. Telemann: Sonata in Bb                   „
William Flacton; Sonata in C                       „“
W.F. Bach: Sonata in c, with Marijke Smit Sibinga (harpsichord)
J. Brahms Sonata in F, with Rudolf Janssen
Stamitz: Sonata in Bb
Hendrik Andiessen: Sonata 1967
Leon Orthel: Sonata op.52
William Keith Rogers: Sonata 1954
Ernst Krenek: Sonata 1953
P. Scharwenka Sonata op.106 in g, with Edith Tangink
Max Vredenburg: Lamento, with Rudolf Janssen
Easley Blackwood: Sonata 1953, with Jan van Vlijmen
Walter Piston: Interludio 1942, with Jan van Vlijmen
Bernard Krol: Lassus Variaties, with Marijke Smit Sibinga (harpsichord)

Numerous CD’s with recordings by Gaudeamus Kwartet and Suonate a Tre

Violist and composer Garth Knox is a featured artist at the Amsterdam Viola Festival 2019. DVS president and ad-hoc reporter Karin Dolman found him available for an interview.

DVS: So, you’re Scottish?

I was born in Dublin, but we moved to Aberdeen when I was 5 years old, so I had my education in Scotland. I’m probably more Scottish than Irish, but I have family on both sides of the water.

DVS: So you’re influenced by Irish and Scottish music, folk music?

Well, I don’t always do it consciously, but it’s there, you grow up with it in your ears, and it naturally finds a way to come out. And I like it, I think folk music is the strongest kind of music there is, a lot of classical music is taken from folk music and brought into the concert hall. And that’s very interesting, once you take folk music away from the place where it happens, you change it. It doesn’t work the same way up on a stage, in a listening situation. So it’s interesting to see what part of this music still survives in the concert hall, and how you can use that, without losing that spark. It’s very hard, it’s a kind of holy grail, but when you can do it, it’s the best thing there is – I really try to get there.

DVS: And then you were the violist of the Arditti Quartet?

Yes, for seven very full years, it was a great experience, very hard work, I learned a lot!

DVS: But seven years was enough?

Yes – it was good to change people, because the Arditti quartet is not your normal classical string quartet; they focus strongly on contemporary music. Arditti is a special case, because when they originally started (1974, red.) they were pioneers in this sense, to always want to play new music. And Irvine (Irvine Arditti, the founder of the quartet, red.) never wanted to dwell on a single piece for 6 months to make it a masterpiece, he rather wanted to promote new works and maybe influence the programming of other quartets. And it worked, more and more other quartets started to include the Arditti’s pieces in their repertoire.

DVS: In The Netherlands there are more new compositions being made than there are quartets to play them… and you are composing too – when did you start composing?

I started composing seriously after I left the quartet, around 1998, then I had more time.

DVS: So you thought, what they write for us, I can do as well?

Well, there were so many interesting ideas that were not obvious from the outside, that the audience didn’t hear, because there were so many other things going on in the music. And I wanted to broaden my interests, beyond quartet music. And I wanted to move back to Paris, where I lived before I joined the quartet; so those were reasons for leaving.

What I tried to learn from the quartet, and use in my music, is a way of presenting sounds so that people could really enjoy the sounds themselves. Many pieces have almost too many ideas, they’re a whole universe in themselves, which you can get lost in. But I thought, why not present people with new sounds but in a context they know already, instead of unleashing a new revolution upon the world every day! You can present the audience with just a subtle change in the sound, to be interesting enough.

So what I try to do in my music, especially in the Viola Spaces, is to write simple pieces. A straight line, a little melody, no complex metrics, one step at a time, focusing on the sound, without difficult notations. As it progresses, I only change little things, like technique, to modify the sound it makes. So my aim would be to persuade classical musicians to listen more to the sound they’re making.

DVS: So you started composing, at first for yourself – what would you suggest as a starting tip for a would-be composer?

Go for it – but keep it simple, less is more! Don’t start too ambitiously, just write what’s on your mind.

DVS: You have a family – did you have to shut them out in order to find room for composing?

I’m not really a full-time composer, I’m also a player, and I combine the two. So I don’t have to shut out my family to compose. In fact part of the reason for composing was to be able to spend more time at home with my family.

DVS: Are there still things you want to do more of?

Composing-wise, yes! The Pocket Concerto is a good example; the piano is not my favourite companion instrument, it seems to suck all the sound away from the viola. I always thought the viola sounds better without the piano, in a quartet for example.

So I was asked to write a Concertante piece for viola for this competition, and I wanted to open a door to a new combination, by using the cello instead of a piano to play the orchestra part.

DVS: Yes you’re totally right, but at the same time, this particular combination made it difficult for many viola students to enter this competition – the cellists often backed out when they saw the score, they couldn’t muster the time and energy to practice this demanding part as a mere “accompanist”.

Really? I’m surprised to hear that. I tried to make it easy on the cello …

DVS: Yes, it’s really an attitude issue among conservatory students,
which we have to try to change…

…anyway, next topic! The Viola d’Amore, a special love of yours. Where do you start to learn this instrument?

I think you can just start to play, and teach yourself. And there’s also a method by the 18th century composer-violist Milandre, with lots of nice little pieces and tips to get started.

DVS: And the tuning – D major seems to be the standard?

Yes, but it can also be D minor, which is my favourite. And you can arrange the sympathetic strings according to the piece.

DVS: I also saw the Hardanger fiddle mentioned on your site?

Yes, I played with Caoimhin O Raghallaigh, an Irish fiddler who has a 5-string “Hardanger d’Amore“. But I don’t really play the Hardanger fiddle myself, although I did play it once in a video. And it is of course related to the Viola d’Amore.

DVS: Some last questions then – did you ever play in an orchestra?

I played in the English Chamber Orchestra for a while, after leaving college.

DVS: And with whom did you study?

I studied with Frederick Riddle at the Royal College of Music in London, a great violist. He’s also known for having made the first-ever recording of the Walton Concerto.

DVS: And where could students reach you – do you teach?

I do some summer courses, but no year-round teaching position.

DVS: Then we’ll make sure your summer courses are shown in our website’s Summer Courses guide!
Thank-you for your time!

Editor’s note:  Tomorrow (Nov 16th), Garth Knox will perform his own Pocket Concerto (for viola and cello) at the Evening concert of the DVS National Viola Gathering in Splendor Amsterdam! Reserve your tickets and come!

door Kristofer G. Skaug

English version below! Follow this link.

Oene van Geel: altviolist, improvisator, componist. In 2013 winnaar van de prestigieuze Boy Edgar prijs. Deze week is hij in beeld bij het Amsterdam Viola Festival, waar hij zowel als componist, masterclassdocent en musicus deelneemt. Tegelijkertijd treedt hij op met zijn groep “Estafest” in het Bimhuis. Vorig jaar is ook zijn eerste solo-CD uitgekomen, “Sudoku”. De DVS ging op bezoek bij Oene thuis in Landsmeer om deze muzikale allesvreter beter te leren kennen.

DVS: Denk je bij het componeren primair aan bezettingen, of meer aan specifieke mensen en groepen?

Ik denk zoveel mogelijk vanuit specifieke mensen. Toen ik het altvioolconcert ging schrijven ging het mij veel meer om de persoon Emlyn Stam (voor wie het concert geschreven werd, red.), dan dat ik iets voor altviool wilde maken. Ik ging in overleg met hem, waarbij het ook ging om de mensen in zijn New European Ensemble. We hebben uitgebreid gesproken over zijn muzikale voorkeuren. Ik vind het juist zo gaaf om iets te schrijven voor mensen die mij inspireren, dat geeft heel veel richting. Dode musici en dode componisten, die kunnen niet meer overleggen – hoe mooi die muziek ook is.
Wat bezetting en muziekstijl betreft, ik vind het hele spectrum interessant, van zeer uitgesproken rytmisch tot heel melodisch of harmonisch. Noem mij maar een nerderige knutselaar, die allerlei dingen probeert te ontleden tot de kern. En dan kun je van alles daarmee gaan combineren.

DVS: Je hebt voor het komende Nationaal Altvioolconcours twee stukjes geschreven, is dat voor het eerst dat je een concoursstuk schrijft?

Nee, ik heb voor de Cellobiënnale in 2008 een concoursstuk gemaakt, dat was hartstikke leuk om te doen. Het eerste deel daarvan wordt nog steeds veel gespeeld. Het derde deel heb ik onlangs herschreven, omdat het eigenlijk te moeilijk was.  Dat was leerzaam.

En met deze stukken hoop ik om altisten iets nieuws mee te geven, dat ze met andere dingen in aanraking komen.

Voor het eerste stuk (“Skip Count Sweet Miles”) leek het me leuk om iets te doen met totale jazz-esthetiek, met mensen zoals Lee Konitz en Warne Marsh, Amerikanen die vooral samen met anderen zich baseerden op standards van bekende stukken, maar daar op een eigenzinnige manier geraffineerde themas overheen schreven. Ik heb drie stukken van Monk, Coltrane en Dave Brubeck gemengd tot één stuk, en daar ben ik een thema op gaan bouwen.

DVS: Hier zit een basgitaar track bij, best snel!

Ja, daarom heb ik later een paar langzamere tempi meegegeven als alternatief. Het gaat mij erom dat er een bepaalde swing of drive erin zit.

Oene coacht concoursdeelnemer Hessel Moeselaar in “Skip Count Sweet Miles” met contrabas

DVS: En het tweede stuk “Gesualdo’s Bovenkamer” is heel anders, met juist vrije tempi?

Gesualdo was een interessante componist. Zijn levensverhaal was dramatisch, hij vermoorde zijn eerste vrouw, uit jaloezie. Maar zijn muziek is nog bijzonderder. Ik kocht een CD van Collegium Vocale Gent met een paar van zijn madrigalen, en ik raakte gebiologeerd door die klankwereld, hele boeiende muziek. Je herkent er wel de wetten van contrapunt en stemvoering in, maar het moduleert alle kanten op! Uit een aantal van deze madrigalen heb ik elementen gehaald, en die fragmenten van 5-stemmige muziek heb ik teruggebracht naar een altviool solostuk. De originele eindsequens van 4 harmonieën heb ik doorgebouwd, die systematiek heb ik doorgezet naar een langere afdalende lijn. Er zijn drie gemarkeerde gedeelten in dit stuk, en daartussen zitten twee korte improvisatieplekken waar de deelnemers iets van zichzelf kunnen laten horen. Ik hoop dus dat deze plekken elke keer totaal anders zijn! Misschien bedenken de deelnemers zelf van tevoren een kadens, of een spontane improvisatie ter plekke. Mijn enige verwachting is dat deze inbreng ergens in verhouding staat tot de door mij uitgeschreven noten.

DVS: Spannend voor de altviolist om op avontuur te gaan met dit stuk!

Het avontuur van de improvisatie, dat vind ik ook leuk om als luisteraar mee te maken, en daar wou ik de concoursdeelnemers ook in stimuleren. In het eerste stuk (Skip Count…) loopt de begeleiding (bas) gewoon door, dat heb je mee te “dealen”. Daarom is het mooi als contrast, een tweede stuk waar je helemaal zelf de boog mag maken.

DVS: Behalve dit contrast, had je een verband gedacht tussen deze twee stukken?

Nee, bewust niet. Er was eerst ook een derde deel bij, een stuk helemaal pizzicato, in gitaarhouding. Dan vraag ik wéér een helemaal andere techniek en een onbekende speelwijze. Het werd echter te lang en teveel nieuw materiaal bij elkaar, dus dat laatste deel heb ik weggelaten. Maar ik had dus bewust drie heel vershillende stukken bedacht.

DVS: De twee eerste stukken veroorzaken misschien al genoeg “angst”?

Ik hoop dat we het niet over ‘angst’ hoeven te hebben, en meer over wat er te ontdekken valt! Het is een concours, maar het gaat mij niet om wie ‘de beste’ is. Ik wil vooral zien wat er bij eenieder te halen valt. Soms kunnen gevoelens van weerstand en angst je wel uit de automatische piloot halen, waardoor je wel verder komt, dus dat gevoel is in mijn optiek niet altijd verkeerd, als het maar geen kramp wordt. Maar ik hoop vooral dat er een gevoel gaat heersen van ‘oh, leuk!’ eerder dan ‘oh, help!’, want dat laatste is niet wat ik beoog met zo’n concoursstuk.

Workshop met Oene bij Conservatorium van Amsterdam, vorig week.

DVS: Je bent net terug van een reisje naar Taiwan – wat heb je daar gedaan?

Met de Nordanians heb ik daar op een percussiefestival gespeeld. De Nordanians is een groep met tabla (indiase drums, red.), gitaar, ik op vijfsnarige viool en tegenwoordig ook een bayan (een Russische knoppen-accordeon). En we hebben een chinese gast-percussionist, een jongen die ook klassiek slagwerk heeft gestudeerd, en nu voor dirigent studeert in Helsinki, hij speelt harstikke goed. Dus we waren met z’n vijven dit keer. Op een gegeven moment werd ik door vier man gedragen terwijl ik op een grote Chinese trommel  stond te spelen. Het was een heel leuk avontuur. Er waren veel slagwerkgroepen, vooral uit Azië. Het is leuk als je zo ver weg bent, in een hele andere entourage, en je toch ook zo welkom voelt.

Het was al de 10e keer dat dit festival georganiseerd werd. Stampvol, veel publiek. Twee Taiko-groepen uit Japan, met fluit en Shamisen erbij; en traditionele Chineze groepen. Wij waren erbij als cross-over groep, met ook invloeden uit Indiase muziek, jazz, kamermuziek, balkan, Moldavië…  daarin waren wij wel heel anders dan de meeste andere groepen, maar dat vond men hartstikke leuk.

DVS: Je hebt een aantal musici om je heen, verschillende bezettingen: Je strijkkwartet Zapp4, The Nordanians, en nog meer?

Ik heb ook een duo met Mark Haanstra op basgitaar, we spelen al 20 jaar samen, zeer boeiend. Je moet alles met z’n tweeën overeind houden. Alle passages die normaal gesproken door een violist worden gespeeld, moeten dan op de altviool eruit komen. Dat gaat dus soms opeens enorm hoog en snel, dan kan ik totaal niet achterover leunen. Maar het is heel leuk om met z’n tweeën te wisselen tussen heel sober spelen en groots orkestraal uitpakken. Hoe kleiner de bezetting, hoe flexibeler kun je reageren, net als in de kamermuziek.

Een andere belangrijke groep is Estafest: Gitaar, piano, sax, en ik op altviool en percussie. Ten tijde van het altvioolfestival spelen wij in het Bimhuis.

DVS: Zoek je in elke groep bewust er iets anders uit te kunnen halen?

Ja, zeker! Maar het gaat mij vooral heel erg om de persoonlijkheden die erin meespelen, en er is altijd wel een link met geïmproviseerde muziek. Er is geen ene groep waar er alleen maar vaststaande noten worden gespeeld – dat doe ik als componist al genoeg. Ik vind het als speler vooral leuk om samen met elkaar de muziek te boetseren.

DVS: Zijn de muziekstijlen dan ook heel anders in deze ensembles?

Ja, bij de Nordanians is Niti Ranjan bijvoorbeeld een grootmeester op de Tabla – hij kent die muziek van haver tot gort. Ritmisch is onze muziek dus heel erg door indiase muziek geïnspireerd. Maar wat we harmonisch en melodisch daarop doen heeft meer met moderne jazz te maken. Maar het is geen abstracte band. Estafest kan daarentegen soms een heel abstracte kant op gaan. Het is juist leuk dat je niet bij elke band hetzelfde hoeft te doen.

Wat ik ook heel spannend vind is een nieuwe duo met een danseres, dus altviool en dans. Zij heet Miri Lee, en komt oorspronkelijk uit Korea. Dat is helemaal geïmproviseerd, en uit al die dansbewegingen krijg je zo’n andere soort informatie, vergeleken met collega musici. Het is heel boeiend om naar dans te kijken en te ervaren wat dat oproept, waardoor je vaak meer “beeldend” werkt en denkt.

DVS: Soms benadert het lichamelijke werk van een musicus ook een soort choreografie; er wordt vaak gediscussieerd over niet-functionele “uitspattingen” bij podiumartiesten, terwijl oude helden als Menuhin en Heifetz geen spier teveel gebruikten.

Daar valt veel voor te zeggen, want als je perfect efficiënt bent, kom je technisch waarschijnlijk verder. Het belangrijkste is om te weten wat je bij jezelf vindt passen. Zelfbeheersing moet niet als een keurslijf aanvoelen, maar aan de andere kant moet je ook niet denken dat je alleen voor de show moet bewegen. Interessante vraag: Hoe sta je als speler, componist en mens uberhaupt dicht bij jezelf? Dat moet je zelf ontdekken, en af en toe eens ook uit de bocht durven vliegen.

DVS: Je krijgt heel veel minutieuze instructies op (alt)vioolles, continu prikkels en correcties. Het is moeilijk om daardoorheen nog je eigen authentieke lichaamstaal te ontdekken.

In die zin heb ik zelf een onorthodox parcours gedaan. Ik had wel klassiek bijvak, maar ik heb altijd vooral op mijn eigen manier gespeeld: Technieken verzonnen die ongebruikelijk zijn, en heel eigenwijs klassikale technieken niet geoefend.

Oene’s eerste soloalbum, “Sudoku” (2016)

DVS: Je concoursstukken zijn voor de klassieke conservatoriumstudenten aanleiding om uit hun comfort zone te worden getrokken met jazz en improvisatie. In het algemeen moet een musicus in staat zijn om muziek zelfstandig uit te vormen met frasering en klank. Wordt er bij klassieke muziekstudenten wel genoeg tijd voor uitgetrokken om de muzikale fantasie te stimuleren?

Ik heb veel overleg gehad tussendoor met Marjolein Dispa en Francien Schatborn (docenten van het CvA, red). Ik heb met Francien en ook Joël Waterman samen in de altvioolsectie gezeten bij een project het muzikantencollectief Splendor. Francien vond dit project super leuk en wilde graag nieuwe invloeden bij het Conservatorium in huis halen. Dit is een soort speldenprik om de jonge musici in die richting te bewegen. Ik vond het heel belangrijk om, naast de noten van mijn stukken, ook allerlei voorbeelden (YouTube-links) aan te mogen leveren die samenhangen met deze muziek – o.a. de Gesualdo-madrigalen, en voorbeelden van Konitz, Monk, en Miles Davis. Het is fijn dat de studenten te weten komen waar ik het allemaal vandaan heb, welke tradities er achter de noten staan. Dat moet niet per se, maar het kan hen wel op ideeën brengen. Al is het maar dat ze een ochtendje thuis uittrekken om de klankwereld van Gesualdo in te duiken. Dan is er al iets bereikt.

Ik ben zelf altijd heel nieuwsgierig naar vensters op iets nieuws. De eerste keer dat ik Quatuor pour la Fin du Temps (Messiaen) hoorde, er ging een wereld voor mij open. Of als ik bepaalde stukken van Penderecki eens hoor. Nieuwe geluiden kunnen je beeld zo verrijken. Dus zo’n nieuwe compositie kan aanleiding zijn tot zelfwerkzaamheid en een soort veldonderzoek. Maar dat is ook de graver en de nerd in mij die altijd maar wil zoeken en fascinerende dingen vindt die hij wil gaan uitpluizen. Iedereen is anders natuurlijk, maar het zou leuk zijn als er mensen bij het concours zijn die daar ook in gestimuleerd worden.

DVS: Behalve met je vaste groepen, zijn er optredens geweest met musici aan wie je bijzondere herinneringen koestert?

Ja, dan moet ik meteen denken aan de samenwerking van Zapp4 met Jan Bang. Dat is een Noorse elektronica-speler, hij had van ons allevier het microfoonkanaal aangesloten en werkte met live sampling/ klankmanipulatie. Wij waren helemaal aan het improviseren, en hij kon als een schaker de verschillende samples naast elkaar leggen en op nieuwe manieren combineren in tijd, soms ook met een nieuwe toonhoogte. Daar reageerden wij dan weer op, en zo ontstond een hele bijzondere klankwereld. Het is alsof je de muziek teruggespiegeld krijgt, maar dan vervormd, zodat er ook nieuwe dingen ontstaan. Die combinatie van akoestisch en elektronica werd heel bijzonder, dankzij zijn organische spelenderwijs componeren met het opgenomen materiaal. Alles was gebaseerd op een “open visier” aanname van onze klanken, expres zonder andere inbreng “van buitenaf”.

DVS: En daarnaast zijn er misschien mensen met wie je nog graag in de toekomst zou willen samenwerken?

Zeker! Theo Loevendie is een van mijn grote helden; componist en nu 86 jaar en nog altijd heel actief. Hij speelde tot zijn 84^e nog saxofoon maar moest daarmee stoppen vanwege de oogdruk. Dus nu speelt hij piano. Hij maakt daar enorme vooruitgang mee. Op het festival Wonderfeel (in juli) komt een premiere van een nieuw stuk van hem, geschreven voor Erik Bosgraaf, hem en mijzelf. Theo is voor mij hèt voorbeeld van iemand die altijd blijft zoeken, contact maakt met alle generaties, componeert, speelt, en improviseert. Ik vind het een grote eer om in zijn nieuwe stuk, samen het hem te mogen spelen.

Oene van Geel geeft workshop Improvisatie tijdens DVS congres 2013

DVS: Wij zitten natuurlijk ook te hopen dat je iets wilt doen bij het Internationale Altvioolcongres in Rotterdam, dat we in november 2018 gaan organiseren.

Klinkt harstikke leuk, ja! Dat najaar doe ik ook mee bij het festival November Music in Den Bosch, daar wordt dan van mij een dubbel celloconcert en opnieuw het altvioolconcert (met Emlyn) uitgevoerd. Ik zou het ook erg leuk vinden om dan bij het congres iets met bijvoorbeeld George Dumitriu samen te doen. Een altvioolkwartet misschien, dat lijkt mij een mooie uitdaging!

DVS: Ik zou zeggen, “hold that thought”! En dank voor je tijd!

De concoursstukken van Oene zijn te horen in de 1^e Ronde van het Nationaal Altvioolconcours, op 15-16 februari as.. De door de jury als beste gekozen vertolking van deze stukken wordt nog eens uitgevoerd bij de “Bonte avond” op zaterdag 18 februari in Splendor, aanvang 20.30u.

Het altvioolconcert van Oene wordt uitgevoerd door Annemarie Hensen, begeleid door een conservatorium-ensemble met Oene zelf op cajon! Donderdag 16 februari in de Sweelinckzaal van het CvA, aanvang 19.30u.

Het optreden van Estafest in het Bimhuis Amsterdam is ook op donderdag 16 februari, aanvang 20.30u (meer informatie: http://bimhuis.nl/concerten/estafest-8).

Oene geeft daarnaast een masterclass improvisatie op zaterdag 18 februari in de Haitinkzaal van het conservatorium, aanvang 11.00u.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

English Version:

Oene van Geel: violist, improviser, composer. In 2013 he won the prestigious Boy Edgar award. This week he is in the picture at the Amsterdam Viola Festival, where he participates in the capacity of composer, masterclass teacher and musician. He also performs with his group “Estafest” in the Bimhuis this week. Last year he released his first solo album “Sudoku”. The DVS visited Oene at home in Landsmeer, to learn more about this multi-talented musician.

DVS: When you compose, do you think primarily in terms of instrumentation, or rather about the specific people you are writing for?

I tend to think as much as possible about specific people. When I started out writing my viola concerto, I was definitely more preoccupied with the person Emlyn Stam (for whom the concerto is written, red.) than with the purpose of creating something for the viola as such. I talked to him, also about the people in his New European Ensemble. We discussed extensively about his musical preferences. I particularly enjoy writing music for people who inspire me, this gives me a lot of direction. Dead musicians and dead composers are not able to discuss with each other, no matter how beautiful their music may be.

In terms of instrumentation and musical style, I am interested in all styles, from markedly rhythmical to very melodic or harmonic music. You can call me a nerdy dabbler, who tries to reduce (musical) things to their core. And then you can combine all sorts of things with that.

DVS: For the upcoming National Viola Competition, you wrote two pieces. Is this the first time that you wrote a competition piece?

No, I also composed for the National Cello competition at the Cellobiënnale in 2008, and I really enjoyed that. The first movement of that piece is still frequently played. I recently re-wrote the third movement, because it was really a bit too difficult. So that was a learning point.

With these viola pieces I hope to offer something new to violists, so that they get in touch with other things than they’re used to.

For the first piece (“Skip Count Sweet Miles”) I thought it would be fun to do something purely jazz, inspired by people like Lee Konitz en Warne Marsh, Americans who – in cooperation with others – started with standards of well-known pieces, but wrote their own refined themes on top of that, in their very own wayward manner. I have mixed three pieces by Monk, Coltrane and Dave Brubeck, and then built a theme based on that.

DVS: There’s a bass guitar track to go with this piece, and it’s quite fast!

Yes, and therefore I added a few tracks with slower beats later on, as options. The important thing is that there’s a certain swing or drive in the performance.

DVS: And the second piece, called “Gesualdo’s Bovenkamer” (Gesualdo’s Top Floor) is very different, with free tempi?

Gesualdo was an interesting composer. His life story was a dramatic one: he murdered his first wife out of jealousy. But his music is even more special. I bought a CD by Collegium Vocale Gent with a few of his madrigals, and I was fascinated by that sound idiom, very captivating music. You can recognize the laws of counterpoint and voice leading in this music, but it modulates all over the place! From a number of these madrigals I took some elements; and these fragments in five voices were then boiled down to a solo viola piece. I also extended the system in the original closing sequence of four harmonies, into a longer descending line. The piece has three marked sections, with two breaks for short improvisations. This is where the contestants can really expose something of their own. So I do hope that these two improvs are very different every time! Maybe the contestants have worked out a cadenza in advance, or they do a spontaneous improv on the spot. But I would still hope that this own contribution bears some relation to my written score.

DVS: It is surely exciting for the violist to get to be adventurous with this piece!

The adventure of improvisation, I enjoy this experience as a listener, and I wanted to encourage the competition candidates in this respect. In the first piece (Skip Count…) the bass runs along whatever happens, and you have no choice but to deal with that. That’s why the second (Gesualdo) part is such a gratifying contrast, where you are in control of the flow of time.

DVS: Apart from this contrast, did you have a logical connection between the two parts in mind?

No, consciously not. Initially I also had a third piece in mind, altogether pizzicato, to be played guitar style. This requires yet another uncommon technique. But it all became too long and too much new material for the purpose and timeframe of this project, so I left out that last part. But the point is that I had conceived on three completely different pieces, on purpose.

DVS: The two first pieces may already cause enough anxiety among the contestants?

I really hope that we won’t have to discuss anxiety in this context, just all the features that are there to be discovered! Yes, it is a competition, but it is for me not so important who “the best player” is. I most of all want to see what potential each player offers. Sometimes, feelings of resistance and fear can help to kick you out of the ‘automatic pilot’, thus advancing your progress. So such discomfort is in my view not necessarily a bad thing, so long as it doesn’t work like a constraint.  But I mostly hope that my music will evoke a feeling of “oh, great!” rather than “oh, help!”, because the latter is certainly not my intention with this piece.

DVS: You just returned from a trip to Taiwan – what did you do there?

There was a percussion festival there, and I played with the Nordanians, a group with tabla (indian drums), guitar, myself on a 5-string viola and currently also a bayan (a Russian accordeon). And we have a Chinese guest percussionist, a guy who also studied classical percussion and now studies conducting in Helsinki. He’s a really good player. So there were five of us this time. At a certain point I was carried around by four men while playing big Chinese drum. It was a great adventure. There were lots of percussion groups, mainly from Asia. It’s very nice when you’re so far from home, in a completely different setting, and still can feel so welcome.

This was the 10^th edition of this festival. Full house, lots of audience. Two Taiko groups from Japan, with flute and Shamisen (a kind of banjo), and traditional Chinese ensembles. We participated as cross-over group, with influences from Indian music, jazz, chamber music, Balkan, Moldavian music … in this respect we were definitely the “odd band out”, but we felt very much appreciated there.

DVS: You are surrounded by a number of musicians in different settings: Your string quartet Zapp4, The Nordanians… what more?

There’s this duo with Mark Haanstra on bass guitar, we’ve played together for 20 years, very stimulating. We have to keep everything going with just the two of us. All bits that usually are played by a violist, I have to somehow produce with the viola. That sometimes takes me to extreme heights and speeds, so there’s no relaxation possible. But I like the way we are able to vary between thin, modest passages and big orchestral flourish. The smaller the group, the more flexible you can react to each other’s impulses, just like in chamber music.

Another important group is Estafest: Guitar, piano, sax, en myself on the viola and percussion. During this week’s Viola Festival, I also perform with this group in the Bimhuis!

DVS: Are you consciously looking to achieve different things with the different groups?

Yes, for sure! But the most important thing for me are the different personalities that I get to play with in each band. And there is almost always a link with improvised music. None of my groups play only written, fixed notes – I get to do enough of that as a composer. As a performing musician, I particularly enjoy shaping the music, together.

DVS: Are the musical styles in your bands very different?

Yes – in the Nordanians we have Niti Ranjan, for example; he’s a true grand master of the Tabla, he knows all the ins and outs of this music. So rhythmically speaking, our music is therefore very much inspired by Indian music. But harmonically and melodically, what we put on top of that is more akin to modern jazz. However, it’s not really an abstract band.

In Estafest, on the other hand, we can sometimes take a very abstract direction. I’m very glad that I don’t have to do the same thing with every band!

I’m also very excited about a new partnership, viola with a dancer. Her name is Miri Lee, she’s originally from Korea. It is all completely improvised, and from all those dance movements you get such a different kind of information, compared to fellow musicians. It is very fascinating to watch her dance and to sense what that evokes in me, whereby I work and think more in visual terms.

DVS: Sometimes, the physical exertions of a musician also approach a kind of choreography. There are regular debates about non-functional “histrionics” of musicians on stage, while old heroes like Menuhin and Heifetz hardly made any excess movements while playing.

There’s a lot to be said for that, because if you’re perfectly efficient, you will probably advance further technically. But you should be aware what suits yourself best. Self-control should not be experiences as a straightjacket, but on the other hand you also shouldn’t be compelled to move just for the show effect. Interesting question: How do you manage as artist, composer and human being to remain authentic? This has to be your own personal discovery, whereby you also must dare to go over the edge at times.

DVS: During your violin/viola training, you receive myriads of detailed instructions, a continuous stream of stimuli and corrections. It can be hard to discover your own authentic body language through all that.

In that sense I have followed an unorthodox path. I did have classical studies as minor subjects in school, but I always played things my own way, inventing unusual techniques, while quite stubbornly neglected to practice the classical techniques.

DVS: Your two pieces for the competition are certain to draw most classical viola students out of their comfort zone, with jazz and improvisation. But in general, a musician must be prepared to shape his own music independently, in terms of phrasing and sound. Is enough time allocated at the  Conservatory to stimulate and develop the musical imagination of the classical students?

Well, I have discussed quite a bit with Marjolein Dispa and Francien Schatborn (viola teachers at the Conservatory of Amsterdam, red).  I once sat together with Francien and also with Joël Waterman in the viola section of a project at the musician’s collective Splendor. Francine loved this project, and wanted very much to draw new influences into the Conservatory.

So these pieces are a stimulus to move the young musicians in that direction. Next to the scores, I also had the opportunity to provide all kinds of examples (YouTube links) that relate to these pieces – for example the Gesualdo madrigals, and pieces of Konitz, Monk, en Miles Davis. It is important for me that the students learn where it all came from, which traditions are behind the notes. It’s not mandatory of course, but it can inspire some ideas in them. Even if they just spend one extra morning at home to explore the sound world of Gesualdo. Then we have achieved something.

I was always very curious for new things. The first time that I heard Quatuor pour la Fin du Temps (Messiaen), it was a new world for me. Or hearing certain pieces of Penderecki. New sounds can enrich your outlook so much. So new compositions promote an active stance in the musician to do field research. But then again, that is the digger and the nerd in me, who is always searching for fascinating things to sort out. So everyone is different of course, but I would be pleased if some of the competition entrants actually pick up on this.

DVS: Outside of your regular bands, have there been performances or collaborations with other musicians that you particularly enjoyed?

Yes, that immediately makes me think of the collaboration of Zapp4 with Jan Bang, a Norwegian electronics artist. He hooked into the microphone channel of each of us, and then started sampling and manipulating these sounds in real time. We were totally improvising, and he mixed and combined the different samples in new ways, sometimes even with a modified pitch. We reacted to this in our turn, and thus a very peculiar sound world arose. It was as if you get the music mirrored back at you, but transformed, so that new things were created. This combination of acoustic and electronic sound became very special, thanks to his organic and playful composing with the recorded material. All of it was based on an open acceptance of our sounds, without any external additions.

DVS: And then there are perhaps people with whom you are looking forward to work in the future?

Absolutely! Theo Loevendie is one of my big heroes; a composer, 86 years old and still going strong. He played the saxophone until very recently, but had to stop due to high eye pressure. So he started playing the piano instead, and he’s making giant strides with it. At the Wonderfeel festival (in July) he will premiere a new piece, written for Erik Bosgraaf, him, and myself. Theo is for me the ultimate example of someone who always keeps searching, connecting with all generations, composes, plays and improvises. It is a great honour for me to get to play with him in his new piece.

DVS: We are of course also hoping that you would like to contribute something at the International Viola Congress in Rotterdam, which we are working to organise in 2018.

That sounds like fun, sure! During that time, I am also contributing at the November Music festival in Den Bosch, where a double cello concerto of mine will be performed, along with my viola concerto (again with Emlyn as soloist). I would really like to work with for example George Dumitriu at your congress. A viola quartet perhaps, that sounds like a nice challenge!

DVS: Well, hold that thought! – And thanks for your time!

Oene’s competition pieces can be heard in the 1st Round of the National Viola Competition, Feb. 15-16^th in the Sweelinckzaal at the Conservatory of Amsterdam. The best interpretations (as deemed by the competition jury) will be performed during the concert in Splendor Amsterdam, on Saturday Feb. 18th, starting at 20.30h.

The viola concerto will be performed by Annemarie Hensen, accompanied by a conservatory ensemble with Oene himself on cajon! Thursday Feb 16th in the Sweelinckzaal, starting 19.30h.

The Estafest performance at Bimhuis Amsterdam is also on Thursday Feb 16^th, starting 20.30h. (more information: http://bimhuis.nl/concerten/estafest-8).

Oene also teaches a Masterclass Improvisation on Saturday Feb 18th int he Haitinkzaal of the Conservatory, starting at 11.00h.