door Kristofer G. Skaug

18/02/2017

English version below! Follow this link.

Vandaag waren er veel masterclasses en bovendien een Mozart strijkkwintetten-marathon. Helaas kon deze verslaggever daar niet bij aanwezig zijn, dus we skippen even door naar het feestje in Splendor, met de titel “3^e Nationale Altvioolbijeenkomst”, als samenwerking tussen de DVS en het Conservatorium van Amsterdam.

We beginnen in Splendor om 16:30u met een lezing van vioolbouwer Jan van der Elst (lees ons interview met Jan hier). Er wordt uitleg gegeven over het belang van een geschikt staartstuk, fijnstemmers, de relatie tussen nek- en lichaamslengte, de plaatsing van de kam. Jan presenteert met scherpte en humor. Er is ook tijd voor vragen uit de zaal, en het publiek is zeer geëngageerd (download hier de presentatieslides).

Hierna presenteert de DVS zichzelf en de plannen voor het IVC in Rotterdam, dat we volgend jaar willen organiseren (download hier de presentatieslides). Het is een compacte samenvatting, we presenteren daarbij ook video’s van onze optredens in Porto (2014) en Cremona (2016).  Op persoonlijke titel laat ik mijn favoriete uitvoering van “Skip Count Sweet Miles” afspelen, uitgevoerd door Kellen McDaniel in de 1^e ronde van het concours.

Splendor zit heerlijk vol. Studenten uit Rotterdam en Amsterdam, jong talent met ouders, docenten en festivalpubliek door elkaar. Met een zeer smakelijk buffet verzorgd door de DVS kunnen we er weer tegenaan voor het avondprogramma.

Op zolder wordt een “Viola Lounge” gehouden, een informeel concert voor en door de studenten, waaronder de beruchte “3 violas” (Hessel Moeselaar, Floris Faber, Geerten Feller) die de eigen creaties te gehore brengen. Hier kon ik helaas niet bij zijn, want tegelijkertijd vindt beneden in de grote zaal een “Jong talent” concert plaats.

Deze jonge musici zijn eerder op de dag te gast geweest in de masterclasses van Judith Wijzenbeek en Jürgen Kussmaul. De zeer jonge Sarah Sikkers brengt op haar altviooltje heel vlot (en uit het hoofd) een C-groot versie van het bekende vioolconcert van Küchler, 1^e deel. Eugene Kohnstamm speelt een Nocturne van Kalliwoda, en Sylven van Sasse van Ysselt speelt de Romanze van Bruch.

João Abreu (17) speelt de Elegie van Vieuxtemps. En hoe! Hij is met zijn ouders overgevlogen uit Porto, speciaal om het festival in Amsterdam mee te mogen meemaken. Hij komt uit het warme altvioolnest van de Portugeze viola society, dat o.a. in 2014 een altvioolorkest van zo’n vierhonderd (!!!) jongeren op de been zette. Maar hier is meer aan de hand, deze jongeman heeft heel veel muzikaliteit – die zullen we nog eens terugzien!

Tot slot speelt een strijkkwartet bestaande uit vier jongedames van de jong talentafdeling (Alice van Binsbergen, Olga Göschel, Elin Haver en Hesce Mourits) een stuk van Clara Schumann. Heel mooi gebracht, en een passende afsluiting.

De “Bonte Avond” volgt, met een interessant programma.

Eerst horen we een Andantino van Khatchaturian, bewerkt voor altviooltrio. Heel mooi en sfeervol gebracht door Liselot Blomaard, Rita Proenca en Lotte Grotholt. Een mooie vondst!

Voormalig Nationaal Altvioolconcourswinnares Saeko Oguma speelt een bewerking van de fluitpartita in g kl.t. van Bach. Vervolgens speelt Billy Murray zijn als beste aangewezen Mozart-duo vertolking opnieuw samen met violiste Cordelia Paw, en Take Konoye mag zijn “Gesualdo’s bovenkamer” en “Skip Count Sweet Miles” (Oene van Geel) om dezelfde reden opnieuw voor publiek spelen, maar nu met “Skip Count” op max tempo (220).

De vierdejaarsstudenten van het Conservatorium (Lisa Eggen, Carlos Delgado Antequera, Laura Hovestadt, Annemarie Hensens, Blanca Sanchez en Floris Faber) spelen het sextet “Introduction & Andante” op.5 van Benjamin Dale. Voor het eerst dat ik dit live hoor. Dit stuk wordt om begrijpelijke redenen het “Verklärte Nacht voor altvioolsextet” omschreven, er zitten texturen en harmonieën in die doen denken aan Schönberg’s opus 4. Twee leuke weetjes: De 4^e altvioolstem (Annemarie Hensens) heeft opvallend vaak leuke solo’tjes. En de 6^e stem (Floris Faber) werkt met twee settings van “scordatura” – de laatste vraagt dat de C-snaar een kwart omlaag gaat naar de G, dit wordt alleen toegepast voor het slotaccoord, waarin een diepe As gevraagd wordt. De minst onpraktische oplossing is om een speciaal hiervoor verstemde altviool mee te nemen voor die laatste noot! Helaas is de akoestiek van de volgepakte Splendor-zaal niet meer optimaal voor dit stuk, maar mooi is het zeker.

Na een korte break komt de altvioolklas van Codarts Rotterdam met een heuse wereldpremière: Het Divertimento voor 8 altviolen, van Arie van Hoek. Karin Dolman voert het ensemble aan, dat verder bestaat uit Ulla Thorsteinsdottir, Esther Fernandez Olalla, Marta Ocete Montoro, Raquel Sanchez Gonzalez, Rayen Estraviz, Francesca Wiersma en Stefano Sancassan. Het is gezellige muziek maar lang niet makkelijk.

In de ochtend heeft Oene van Geel een masterclass improvisatie gegeven aan vier studenten. De resultaten van die workshop worden nu ten gehore gegeven. Lotus de Vries, Carla Regio, Hessel Moeselaar en Floris Faber voeren een sort scéance uit waar vloer, verwarming, muur, raamkozijn, en altviolen natuurlijk worden ingezet om diverse klanken met elkaar te laten reageren. Een boeiend optreden!

Als uitsmijter krijgen we een aantal stukjes uit de Zauberflöte van Mozart, bewerkt voor 4-stemmig altvioolorkest. In dat orkest nemen alle studenten en docenten plaats.  Jürgen Kussmaul dirigeert en er is een leuke wirwar van mini-solo stemmetjes, vooral in “Ein Vogelfänger bin ich ja”, overal komen die panfluit-riedeltjes vandaan. Ook de bekende aria “Hölle Rache” klinkt lekker dramatisch, gespeeld door zo’n 30 altviolen.

Daarna wordt nog lang gefeest in de bar. Een zeer geslaagde en gezellige dag.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
English Version

Today there were lots of masterclasses and also a “Mozart string quintets marathon” at the Conservatory! Unfortunately, this reporter could not be present there, so we fast forward our account to the party in Splendor, with the alternative title ”3^rd National Viola Gathering”, a cooperative effort between the Dutch Viola Society and the Conservatory of Amsterdam.

We start in Splendor at 16:30h with a lecture by luthier Jan van der Elst (read our interview with him here). He lectures about the importance of a good tailpiece with the proper fine tuners, the relation between characteristic measures of the viola (“neck stop” and “body stop”), the placement of the bridge and more. Jan presents his points with acuity and humour. There is also some time for questions from the very interested audience (you can download his presentation slides here).

Next, the DVS grabs the spotlight to present itself and the plans for an International Viola Congress (IVC) in Rotterdam next year (download the presentation slides here). It is a very compact summary whereby also the video clips are shown of our performances in Porto (2014) and Cremona (2016).

On a personal title, I also replay to the audience my favourite rendition of “Skip Count Sweet Miles”, as given by Kellen McDaniel in the 1^st round of the Viola Competition.

Splendor is nicely filling up with Students from Rotterdam and Amsterdam, young viola talents with their families, teachers and festival audience. The DVS serves a very tasty buffet dinner, after which we are ready to move on to the evening programme.

Up in the attic a “Viola Lounge” is held, and informal concert by the students. Among the contributors is the infamous ensemble “3 violas” (Hessel Moeselaar, Floris Faber, Geerten Feller) which brings us their own creations. Unfortunately I could not be here to absorb and report, because at the same time there is a “Young Talents” concert in the main hall downstairs.

These young musicians all attended masterclasses with Judith Wijzenbeek en Jürgen Kussmaul earlier today. The very young Sarah Sikkers plays a C-major version of the well-known concerto by Küchler on her very small-size viola – well done, and all by heart! Eugene Kohnstamm plays us a Kalliwoda Nocturne, and Sylven van Sasse van Ysselt plays the Bruch Romanze.

João Abreu (17) plays the Elegie by Vieuxtemps. Amazing! He flew here all the way from Porto (Portugal) just to be able to attend this festival. He was “raised” in the warm viola nest of the Portuguese Viola Society, the same group that mustered a band of 400 young violists for the 2014 Congress in Porto. But this young man is more than your average enthusiast – he is very musical and already considerably skilled. I’m sure we’ll see him back on stage in the future!

The last act is a string quartet consisting of four young ladies from the talent school (Alice van Binsbergen, Olga Göschel, Elin Haver and Hesce Mourits), playing a piece by Clara Schumann. Very nicely done, and a fitting end for the concert.

The evening concert follows, with an interesting programme.

First we hear an Andantino by Khatchaturian, arranged for viola trio, very well played by Liselot Blomaard, Rita Proenca and Lotte Grotholt. A beautiful repertoire find!

Former National Viola Competition winner Saeko Oguma plays a transcription of the flute partitat in g minor by Bach. Together with violinist Cordelia Paw,  Billy Murray plays the Mozart duo (in B flat), having been named the best such performance in Round 1 of the Competition. And for the same reason, Take Konoye plays his rendition of “Gesualdo’s bovenkamer” and “Skip Count Sweet Miles” (Oene van Geel) again, but now doing “Skip Count” at max speed (220).

The 4th year students from the Conservatory (Lisa Eggen, Carlos Delgado Antequera, Laura Hovestadt, Annemarie Hensens, Blanca Sanchez and Floris Faber) play the sextet “Introduction & Andante” op.5 by Benjamin Dale. The first time that I hear a live performance of this piece, which is commonly described as the “Verklärte Nacht for viola sextet”; there are indeed textures and harmonies in this piece which reminds one of Schönberg’s opus 4. Two fun facts: The 4^th viola voice (Annemarie Hensens) has a noticeable number of fun solo’s. And the 6^th viola (Floris Faber) has to deal with two settings of “scordatura” – the lowest one demands that the C-string be tuned one fourth down to a G. This is only needed for the final chord of the piece (where an A-flat is requested). So the least unpractical solutions is to bring a second prepared viola on stage just for the single purpose of that last note! Unfortunately, the acoustics of this overcrowded Splendor hall tonight is not doing justice to this piece. But it is still very beautiful.

After a short break, the Codarts Rotterdam viola class lines up for a true World Premiere! The Divertimento for 8 violas, written by Arie van Hoek. Karin Dolman leads the ensemble, which includes Ulla Thorsteinsdottir, Esther Fernandez Olalla, Marta Ocete Montoro, Raquel Sanchez Gonzalez, Rayen Estraviz, Francesca Wiersma and Stefano Sancassan. It is convivial music, but by no means easy to play.

This morning, Oene van Geel gave a masterclass on improvisation for four students. The outcome of this workshop is now presented. Lotus de Vries, Carla Regio, Hessel Moeselaar en Floris Faber perform a kind of scéance where the floor, the heating, the walls, window sills and (of course) violas are used to allow different types of sound interact with each other. Fascinating show!

As a final act, we are treated to a number of pieces from Mozart’s Zauberflöte, arranged for 4-part viola orchestra. All students and teachers team up in this orchestra, and Jürgen Kussmaul conducts. There is an amusing randomness of mini-solo parts, especially in “Ein Vogelfänger bin ich ja”, the well-known pan-flute motif echoes from all over the place. The equally familiar aria “Hölle Rache” sounds nicely dramatic, from the strings of 30+ violas.

The party in the bar continues until late. It has been a very successful day.